सध्या संकटात सापडलेल्या शेतकर्‍यांना त्यातून बाहेर पडण्यासाठी उपयोगी पडू शकणारा एक व्यवसाय म्हणजे शेळीपालन. महाराष्ट्रातल्या शेतकर्‍यांजच्या आत्महत्यांमागच्या कारणाचा अभ्यास करण्यासाठी महाराष्ट्र शासनाने नेमलेल्या नरेन्द्र जाधव यांच्या एक सदस्यीय अभ्यास गटाने आत्महत्यांवर जोड धंदा हा एक उपाय सुचविला आहे. तसे जोडधंदे अनेक आहेत पण त्यातल्या त्यात सोपा व्यवसाय आहे शेळीपालन. हा धंदा कमीत कमी पैशातही सुरू करता येतो आणि लाखो रुपये गुंतवूनही करता येतो. शिवाय तो फार गुंतागुंतीचा नाही आणि त्याचे मार्केटिंगही सोपे आहे. एका शेती तज्ज्ञाने असे म्हटलेले आठवते की, ज्या शेतकर्‍याच्या घरात शेळी पाळलेली असेल त्या शेतकर्‍यावर आत्महत्या करण्याची वेळ कधीही येणार नाही. महात्मा गांधी शेळीला गरिबांची गाय म्हणत असत. कारण शेळी गायीप्रमाणेच दूध देते पण गाय महाग असते. गोपालन करायला मोठी गुंतवणूक करावी लागते. जर्सी गायी तर हजारो रुपयांना विकल्या जात आहेत आणि म्हशींचे तर विचारूच नका. त्यामुळे अगदी गरीब शेतकर्‍यांना आणि शेतमजुरांना तेवढाले पैसे गुंतवून गाय किंवा म्हैस खरेदी करणे परवडत नाही. अशा लोकांना करता येणारा सर्वात …
शेळी : शेतकर्‍यांचे ए टी एम (Goat farming) .
